نمونه سوالات متوسطه-هفتم تا کنکور دوازدهم علوم تجربی عربی ، زبان قرآن 3 درس هفتم - بخش (4)

قواعد: 1- اگر منادا، مضاف باشد، معرب و منصوب است. 2- «اسماء خمسه» اگر «مفرد» بوده و مضاف به غیر یاء متکلم شوند، معرب به حروف خواهند بود (نصب به «الف»، جرّ به «یاء» رفع به «واو»). درجمله داده شده، «أَب» که مورد ندا قرار گرفته است «مضاف» برای ضمیر «نا» است، بنابراین «منادای مضاف» محسوب می شود. طبق قاعده 1، این کلمه «معرب» و «منصوب» است و طبق قاعده 2، «نصب» آن به «الف» می باشد.

لازم به یادآوری است که منادا بردو نوع است: منادای مضاف و منادای مفرد. در این بین منادای مفرد به دو نوع تقسیم می گردد: منادای عَلَم و منادای نکره. (عَلَم و نکره در این بحث دقیقاً به همان معنایی است که در مورد سایر اسامی بکار می رود.) گزینه های 2و4: منادای مضاف بکار رفته است که عبارتند از «ربَّ» (گزینه 2) و «سیِّدَ و أَبَا» (گزینه 4) گزینه ی3: «أَرضُ» منادی مفرد است ولی شناخته شده نیست، بلکه به طور کلی بر «زمین» اشاره دارد، بنابراین می توان گفت که منادای «نکره (مقصوده)» می باشد. گزینه 1: «کمیلُ» منادای مفرد و شناخته شده است، لذا منادای «عَلَم» می باشد.

در مورد منادا باید گفت که: الف) اگر منادی مفرد (یک اسم) باشد، مبنی بر ضم خواهد بود مانند: آدمُ و قدسُ ب) اگر منادا مضاف باشد، منصوب خواهد بود مانند: مدینة، سمیعَ و خادمَ بنابراین گزینه 2 پاسخ صحیح است

منادای علم، اسم عَلَمی است که مورد ندا واقع شده باشد. در گزینه های 1، 2 و4 اسم های «قُدسُ، کیملُ و آدمُ» همگی علم (شناخته شده) می باشند. منادای علم مبنی بر ضمّ است، اما «سمیع» در گزینه ی3، عَلَم نیست بلکه منادای مضاف و منصوب است. بنابراین گزینه 3 پاسخ صحیح است