نمونه سوالات متوسطه-هفتم تا کنکور یازدهم علوم تجربی عربی ، زبان قرآن 2 درس نهم - بخش (5)

«هاتان» مثنای کلمه ی «هذه» می باشد. «انِ» در این کلمه، نشان دهنده ی «مرفوعی» بودن آن است. این کلمه، اسم فعل ناقصه «کانت» بوده و مرفوع است (همانطور که گفته شد، رفع آن به «الف» است). «الطالبتان» (مثنای الطالبة) که مشتق و معرفه به «ال» بوده و بعد از اسم اشاره ی «هاتان» قرار گرفته است، صفت بوده و در اعراب، تابع «اسم اشاره» می باشد (در این کلمه هم «الف» نشانه ی مرفوعی بودن آن است). «الغایبتین» (مثنای «الغابیة» بوسیله ی «-َینِ» (جرّی - نصبی) تثنیه شده است، بنابراین منصوب یا مجرور می باشند. این کلمه خبر فعل ناقصه ی «کانت» بوده و منصوب می باشد. «فی درسِ» جار و مجرور و «الکیمیاء» مضاف الیه می باشد

برای یافتن پاسخ صحیح، نقش کلمات را در نظر می گیریم: انَّ: حرف مشبهة بالفعل الله: اسم حرف مشبهة بالفعل، منصوب، نصب به فتحه لا یحبُّ: خبر حرف مشبهة بالفعل، جمله ی فعلیه (فاعل: ضمیر مستتر «هو») مَن: مفعولٌ به، محلاً منصوب (اسم موصول ها مبنی و اعراب آنها محلی است) کانَ: فعل ناقصه، اسم آن «هو» مستتر مختالاً: خبر فعل ناقصه، منصوب، نصب به تنوین فتحه فخوراً: خبر دوم فعل ناقصه، منصوب، نصب به تنوین فتحه

در عبارت مزبور، کلمه ای که در جای خالی قرار می گیرد، خبر فعل ناقصه ی «لیس» و منصوب است. این کلمه با توجه به اینکه دارای مرجع جمع «الاعداء» است، باید جمع مذکر باشد. درجمع مذکر سالم، رفع به «واو» و نصب به جرّ به «یاء» است. در گزینه های داده شده: قادرات: جمع مونث سالم است و با مبتدای «الاعداء» مطابقت ندارد. قادرون: جمع مذکر سالم «قادر» می باشد ولی مرفوع (به «واو») است و نمی تواند درجای خالی قرار گیرد. قادران: مثنای کلمه ی «قادر » است و با توجه به مطالب گفته شده نمی تواند پاسخ سوال باشد. قادرینَ: جمع مذکر سالم «قادر» می باشد و «یاء» در آن نشانه ی نصبی یا جرّی بودن این کلمه است که مورد نظر سوال است

در این جمله «لا تکن» از افعال ناقصه بوده و اسم آن «أنت» مستتر است. «مهذاراً» نیز خبر آن بوده و منصوب است

دراین جمله «الکفّارُ» اسم کان و مرفوع است و کلمه ی جا افتاده نقش خبر کان را دارد. هر گاه خبر یک جمله ی فعلیه باشد، فعل باید درجنس و عدد از مبتدا متابعت کند. «الکفار» جمع مذکر است بنابراین فعل جمله باید «جمع مذکرغایب» باشد، در نتیجه «یَنظرونَ» درست است