نمونه سوالات متوسطه-هفتم تا کنکور کنکور علوم تجربی زیست شناسی جمع بندی دهم و یازدهم - بخش (4)

منظور پروتئین هایی است که با بخش های بیرونی فسفولیپیدها در تماس اند، تنها مورد (ج) عبارت را به درستی کامل می کند. بررسی موارد: مورد (الف): هر پروتئینی در غشا دارای منفذ نیست. مورد (ب): برخی پروتئین ها در تماس با کربوهیدرات ها نیستند. مورد (ج): پروتئین ها، لپییدها و کربوهیدرات ها ساختار غشا را شکل می دهند، پس در حفظ انسجام ساختاری آن نقش دارند. مورد (د): پروتئین های سراسری غشایی با هر دو سر فسفولیپیدهای غشا در سطح خارجی و داخلی یاخته در تماس اند.

موارد (الف) و (ب) صحیح اند بررسی موارد: الف) درست، نخاع مرکزی برخی از انعکاس های بدن انسان است. ب) درست، گروهی از انعکاس ها توسط اعصاب خودمختار کنترل می شود، مثلاً انعکاس تخلیۀ ادرار تحت کنترل اعصاب خودمختار و انعکاس عقب کشیدن دست، توسط اعصاب پیکری انجام می شود. ج) نادرست، انعکاس یک مسیر نورونی از نورون حسی، مرکز عصبی، نورون حرکتی و اندام عمل کننده است که در این مسیر ممکن است نورون رابط نیز دخالت می کند، برای این که این مسیر شکل گیرد، ارتباط یاخته ها با هم از طریق سیناپس ها است، در سیناپس ناقل عصبی در ناحیۀ سیناپس آزاد می شود، بنابراین این مورد برای همۀ انواع انعکاس ها صحیح است نه فقط گروهی از آنها د) نادرست، برای آغاز "هر فرایند" انعکاسی ایجاد پیام عصبی در نورون حسی (تحریک) الزامی است.

آمیلاز بزاق کار گوارش کربوهیدرات ها را در دهان آغاز می کند و نشاسته را به یک دی ساکارید و مولکول های درشت تر تبدیل می کند، لیزوزیم، آنزیمی است که در از بین بردن باکتری های درون دهان نقش دارد و نقش گوارشی ندارد. بررسی سایر گزینه ها: گزینۀ «۱»: گوارش چربی ها در رودۀ باریک پایان می یابد و یاخته های پوششی مخاط روده، آب و انواعی از یون ها مانند بی کربنات را به درون لولۀ گوارش ترشح می کنند. گزینۀ «۲»: در رودۀ باریک (محل اصلی جذب مواد غذایی)، در نتیجۀ فعالیت پروتئازهای لوزالمعده و آنزیم های یاخته های رودۀ باریک، پروتئین ها به واحدهای سازندۀ خود (یعنی آمینواسیدها)،آبکافت می شوند. گزینۀ «۴»: محل آغاز گوارش پروتئین ها، معده است، در معده گوارش مکانیکی توسط حرکات کرمی صورت می گیرد.

عبارت های (الف، ب و د) جمله را به نادرستی کامل می کنند، بررسی سایر موارد: الف) مواد لیپیدی از جمله کلسترول با حل شدن در فسفو لیپیدها و بدون نیاز به انرژی و کانال از غشای سلول عبور می کنند. ب) بیشتر آمینواسیدها همانند گلوکز از طریق هم انتقالی با یون سدیم و تحت تاثیر انتقال فعال سدیم جذب می شوند. د) ویتامین های محلول در چربی (D, E, K, A) همانند لیپیدها با حل شدن در فسفولیپیدها (نه پروتئین ها) از غشای سلول پوششی روده عبور می کنند.

تنها مورد الف درست است، مولکول های متشکل از انواع لیپید و پروتئین که در جریان خون انسان یافت می شوند، شامل کیلومیکرون ها و لیپوپروتئین ها می باشند. بررسی موارد: مورد الف) کیلومیکرون ها از ترکیب پروتئین ها و انواع لیپیدها مانند کلسترول، فسفولیپید و تری گلیسرید تشکیل شده اند، لیپوپروتئین ها هم شامل لیپید (مثل کلسترول) و پروتئین می باشند. (درست) مورد ب) کیلومیکرون ها پس از ساخته شدن در یاخته های پوششی مخاط روده، ابتدا وارد فضای بین یاخته ای و سپس مویرگ لنفی می شوند، اما لیپوپروتئین ها در جریان خون یافت می شوند(نادرست) مورد ج) وظیفۀ مولکول های لیپوپروتئین انتقال لیپیدها در خون به بافت ها است؛ در حالی که کیلومیکرون های لیپیدها را از لولۀ گوارش به کبد منتقل می کنند (نادرست) مورد د) لیپوپروتئین ها در کبد که محل تولید صفرا است، ساخته می شوند؛ اما کیلومیکرون ها در یاخته های پوششی مخاط روده ساخته می شوند (نادرست)