نمونه سوالات متوسطه-هفتم تا کنکور دهم علوم تجربی دین و زندگی 1 جمع بندی - بخش (3)

قرآن کریم در آیه ۲۴ سوره جاثیه می فرماید: (و قالوا ما هی الا حياتنا الدنيا نموت و نحيا و ما يهلكنا اِلّا الدّهر و ما لهم بذلک من و علم ان هم اِلّا يظنّون): "[کافران گفتند: زندگی و حیاتی جز همین زندگی و حیات دنیایی ما نیست همواره [گروهی از ما] می میریم و [گروهی] زنده می شویم و ما را فقط گذشت روزگار نابود می کند. البته این سخن را از روی علم نمی گویند بلکه فقط ظن و خیال آنان است." یعنی مبنای نگاه مادی و سخنان کافران، از روی علم نیست و فقط از روی ظن و خیال آنان است.

امام علی (ع) درباره نحوه و چگونگی محاسبه و ارزیابی می فرماید: "زیرک ترین انسان کسی است که از خود و عمل خود برای بعد از مرگ حساب بکشد." که این مفهوم، چگونگی اجرای حدیث نبوی "حاسبوا انفسكم قبل ان تحاسبوا" را بیان می کند.

عفاف حالتی در انسان است که به وسیله آن خود را در برابر تندروی ها و کندروی ها کنترل می کند تا بتواند در مسیر اعتدال و میانه روی پیش رود و از آن خارج نشود؛ یعنی در برآوردن هر یک از علایق و نیازهای درونی به گونه ای عمل نمی کند که به طور کامل غرق در آن شود (افراط) و از دیگر نیازها غافل شود یا به طور کل آن را کنار گذارد و به کوتاهی و تفریط دچار شود، بلکه در حد مطلوب و صحیح به برآوردن همه نیازها توجه دارد. به همان میزان نیز که رشته های عفاف انسان ضعیف و گسسته می شود، آراستگی و پوشش او سبک تر و جنبه خودنمایی به خود می گیرد.

افراد زیرک، با انتخاب خدا به عنوان هدف اصلی خود، هم از بهره های مادی زندگی استفاده می کنند و هم از آنجایی که تمام کارهای دنیوی خود را درجهت رضای خدا انجام می دهند، جان و دل خود را به خداوند نزدیک تر می کنند و سرای آخرت خویش را نیز آباد می سازند.

نفس اماره، عامل درونی است که انسان ها را برای رسیدن به لذت های زودگذر دنیایی، به گناه دعوت می کند و راه پیروی از عقل و وجدان باز می دارد. میل سرکشی که در درون انسان طغیان می کند و وی را به گناه فرا می خواند. دقت کنیم: وسوسه کردن و فریب و اغواء و فریبنده آدمیان و دشمن قسم خورده در گزینه (۱) و (۲) و (۴)، مربوط به شیطان است و نه نفس امّاره.