نمونه سوالات متوسطه-هفتم تا کنکور دوازدهم علوم تجربی زیست شناسی 3 جمع بندی - بخش (3)

عامل مؤثر در انتقال صفات، مولکول DNA است. واحدهای سازنده DNA، نوکلئوتیدهای دارای قند دئوکسی ریبوز است. در د ساختار نوکلئوتید، باز آلی و فسفات به مولکول قند متصل هستند. باز آلی با مولکول قند، پیوند اشتراکی دارد و می تواند با باز آلی مکمل خود، پیوند هیدروژنی (غیراشتراکی) تشکیل دهد؛ بنابراین باز آلی می تواند در تشکیل دو نوع پیوند متفاوت شرکت کند. بررسی سایر گزینه ها: ۱) در ساختار یک نوکلئوتید، باز آلی نیتروژن دار در ایجاد مواد زائد نیتروژن دار نقش دارد. باز آلی یوراسیل نمی تواند در ساختار DNA باشد. ۲) هم باز آلی می تواند یک حلقه داشته باشد (مانند تیمین و سیتوزین) و هم مولکول قند دارای یک حلقه آلی است. در ساختار یک نوکلئوتید مولکول دنا، حتماً بین باز آلی و قند، پیوند کووالانسی وجود دارد. ۴) بازهای مکمل در تشکیل پیوند غیراشتراکی شرکت می کنند و در ساختار خود کربن دارند.

موارد (الف)، (ج) و (د) صحیح است. واکنش های فتوسنتزی را در دو گروه واکنش های وابسته به نور و مستقل از نور قرار می دهند. واکنش های تیلاکوئیدی همان واکنش های وابسته به نور هستند. بررسی موارد: الف: به سبزینه a در فتوسیستم ۱، P۷۰۰ می گویند. باتوجه به شکل کتاب درسی، خروج الکترون از فتوسیستم ۱ بر تولید مولکول NADPH (حامل الکترون) مقدم است. ب: یکی از اجزای زنجیره انتقال الکترون که بین فتوسیستم ۲و۱ قرار دارد، پروتئینی است که یونهای ⁺H را از بستره به فضای درون تیلاکوئیدها پمپ می کند. بنابراین خروج الکترون از فتوسیستم ۲ بر انتقال فعال پروتون ها مقدم است. ج: همانطور که گفتیم پروتئین پمپ کننده پروتون بین فتوسیستم ۲و ۱ قرار دارد. بنابراین الکترون ابتدا به پروتئین ناقل پروتون و سپس به فتوسیستم ۱ منتقل می گردد. د: به سبزینه a در فتوسیستم ۲، P۶۸۰ می گویند. باتوجه به شکل کتاب درسی، خروج الکترون از فتوسیستم ۲ بر انتقال الکترون به اجزای موجود در سطح خارجی غشاء تیلاکوئید مقدم است.

آنزیم های هلیکاز و رنابسپاراز در شکستن پیوندهای هیدروژنی بین دو رشته دنا دخالت دارند. هر آنزیمی دارای یک pH بهینه است که در آن بهترین فعالیت را دارد. بررسی سایر گزینه ها: ۱) افزایش فشردگی در بخش هایی خاص از فامتن ها نیز سبب کاهش دسترسی رنابسپاراز و کاهش رونویسی می شود. پروتئین های هیستون در این رویداد نقش دارند و محل اتصال آنها هرجایی از دنا می تواند باشد. ۳) عوامل رونویسی سبب افزایش میزان رونویسی می شوند. جایگاه اتصال گروهی از عوامل رونویسی، توالی افزاینده است. ۴) گروهی از آنزیم های مؤثر در تنظیم بیان ژن سلول ممکن است از یاخته مادری به سلول ها منتقل شده باشد.

به هنگام ساخته شدن رنا از روی بخشی از دنا، ریبونوکلئوتید مکمل در مقابل دئوکسی ریبونوکلئوتید قرار می گیرد و میان این دو نوع نوکلئوتید با قند متفاوت، پیوند هیدروژنی (نوعی پیوند غیر اشتراکی) تشکیل می شود. بررسی سایر گزینه ها : ۲) مثلاً در ساختار دنا یا رنا، میان دو نوکلئوتید مجاور با باز آلی متفاوت، پیوند فسفودی استر که نوعی پیوند اشتراکی است، تشکیل می شود. ۳) هیچ گاه بین دو نوکلئوتید با باز آلی یکسان، پیوند هیدروژنی تشکیل نمی شود. ۴) در ساختار دنا، دو نوکلئوتید مجاور با پیوند فسفودی استر (نوعی پیوند کووالانسی) به یکدیگر متصل و هر دو، دارای قند دئوکسی ریبوز هستند. در ساختار رنا نیز دو نوکلئوتید مجاور با پیوند فسفودی استر به یکدیگر متصل هستند و هر دو، قند ریبوز دارند.

هم در ذرت و هم در گل رز، طی گلیکولیز، فروکتوز فسفاته تشکیل می شود که نوعی ماده آلی شش کربنه است. گلیکولیز در سیتوپلاسم انجام می شود و رناتن ها نیز در سیتوپلاسم یاخته های یوکاریوتی حضور دارند. علاوه بر این، در نخستین مرحله کربس نیز نوعی ماده آلی شش کربنه از ترکیب بنیان استیل با ترکیب چهارکربنه ایجاد می شود. چرخه کربس در بستره میتوکندری انجام می شود که محل حضور رناتن های مخصوصی است. بررسی سایر گزینه ها: گزینه "۱": آناناس نوعی گیاه CAM است. در این گیاه، تثبیت کربن طی دو مرحله انجام می شود که تقسیم بندی زمانی دارد؛ یعنی مرحله نخست در طی شب و مرحله دوم در طی روز. گزینه "۲": آنزیم روبیسکو برای ریبولوزبیس فسفات دارای جایگاه فعال است، نه ریبولوزفسفات. گزینه "۴": روزنه ها در ذرت برخلاف آناناس، در طول روز باز و در شب، بسته هستند. روزنه های هوایی به دنبال افزایش فشار تورژسانسی یاخته های نگهبان باز می شوند.