نمونه سوالات متوسطه-هفتم تا کنکور دوازدهم علوم انسانی فلسفه 2 فصل هشتم-حکمت اشراق

در تاریخ فلسفه ی اسلامی، "سهروردی یا شیخ اشراق" سرنوشتی همانند سقراط یافت و تذکره نویسان او را "شیخ مقتول و پیروانش او را "شیخ شهید" لقب دادند.

فلسفه ی اشراق بر پایه ی یک جغرافیای عرفانی استوار است. در این جغرافیای عرفانی " مشرق جهان" ، نور محض یا جهان فرشتگان مقرب است و به دلیل "تجرد از ماده"، موجودات خاکی و فناپذیر نمی توانند آن را مشاهده کنند و غرض از مغرب کامل، "جهان تاریکی" یا "عالم ماده" و منظور از مغرب وسطی، "افلاک و ستارگان مرئی" است که در آن نور و ظلمت به هم آمیخته است.

طبقه بندی عالم هستی در فلسفه ی شیخ اشراق منجر به اثبات مرتبه ی دیگری در مجردات شد که در میان عقول " انوار قاهره و ارباب انواع" و "عالم طبیعت" واسطه است. این مرتبه همان انوار اسپهبدیه = انوار مدبر = عالم مثال است که اثبات معاد جسمانی و اتحاد عالم و معلوم در همه ی مراتب و ... در گرو اثبات همین عالم است.

از نظر سهروردی، نور حقیقتی "واحد" است و در مراتب "گوناگون" ظهور می کند و شیخ اشراق تفاوت موجودات را در "شدت و ضعف نورانیت" آن ها می داند.

انوار قاهر تجلی نور الهی در سراسر قلمرو هستی می باشند و مرتبه ی هریک بالاتر از دیگری است، (ارتباط طولی) که این ارتباط انوار قاهر به کمک قاعده ی "امکان اشرف" قابل اثبات است.