نمونه سوالات متوسطه-هفتم تا کنکور دوازدهم علوم انسانی فلسفه 2 فصل سوم-مبانی حکمت مشاء 1

از جمله مطالبی که حکمای مشاء به وضوح و به طور مفصل درباره ی آن بحث کرده اند، مسئله تفکیک وجود و ماهیت در اشیاست. این مسئله با عنوان "مغایرت وجود با ماهیت" یا "زیادت وجود برماهیت در ذهن"، یکی از اصول حکماست. اگر مفهوم وجود عین مفهوم ماهیت یا جزء آن بود، دیگر اثبات وجود هیچ ماهیتی به دلیل، نیاز نداشت.

در قضایای منطقی، به آن چه موضوع قرار می گیرد، "ماهیت" گفته می شود و آن چه محمول قرار می گیرد، "وجود" گفته می شود و وجود و ماهیت در ذهن با یکدیگر مغایرند.

اصل "قبول واقعیت مستقل از ذهن" اصل یقینی است که ذهن بشر از قبول آن ابایی ندارد، این اصل، مرز جدایی فلسفه از سفسطه است. حکما گفته اند: "شکاک واقعی وجود ندارد" و شکاک ترین شکاکان نیز در عمل و در مسیر زندگی ناچار از واقع بینی و قبول این اصل است. پس، این اصل از بدیهیات اولیه است که نه اثبات شدنی است و نه انکار شدنی؛ یعنی، هرگونه تلاشی در جهت اثبات عقلی یا تجربی آن، مستلزم استفاده و قبول آن است.

فلسفه ی اسلامی توسط "فارابی" تاسیس شد. "ارسطو" در مباحث فلسفی خود بر قیاس برهانی تکیه داشت و ابوعلی سینا برای آرای ارسطو ارزش زیادی قایل بود و متاثر از آرای او قرار گرفت؛ بنابراین فلسفه ی اسلامی نیز صورت استدلالی به خود گرفت و این شیوه از تفکر فلسفی به "حکمت مشاء" معروف شد.

تصوراتی که ما از موضوع قضیه، یعنی ماهیت اشیای واقعی داریم، عین همان تصور ما از محمول قضیه، یعتی مفهوم وجود و هستی نیست که با "اصل مغایرت وجود و ماهیت در ذهن" در مبانی حکمت مشاء تبیین می شود. توضیح نکات درسی: هر واقعیت یگانه در جهان، وقتی مورد ادراک و شناخت قرار گیرد، در ذهن به دو بخش تقسیم می شود: 10ماهیت 2-وجود. ماهیت هرشی یعنی "چیستی آن شی" و مفهوم وجود همان "هستی شی" است.